حمایت مسکو از اعضای سازمان پیمان امنیت جمعی (برنامه‌ای برای 2015)
حمایت مسکو از اعضای سازمان پیمان امنیت جمعی (برنامه‌ای برای 2015)
سه‌شنبه 30 دی 1393
نشست‌های متعدد و مستمری که اخیراً اعضای سازمان پیمان جمعی(CSTO) داشتند حاکی از نگرانی آنها نسبت به اوضاع منطقه است از جمله عمده‌ترین نگرانی کشورهای این منطقه و اعضای سازمان مذکور، گسترش تروریسم و تندروی‌ها و افراط‌گری در منطقه است به نحوی که انعکاس این نگرانی‌ها در اظهارنظرها و سخنرانی‌های‌شان بازتاب داشته است. حاصل آن که، در بیانیه آخرین نشست سران این سازمان نسبت به خطر رو‌به رشد تروریسم و گسترش افراط‌گرایی در آسیای مرکزی ابراز نگرانی شد و بر ضرورت حل و فصل مسالمت‌آمیز بحران اوکراین تاکید صورت گرفت. باید اذعان کرد که تمام مباحث مربوط به تأمین امنیت منطقه‌ای و مقابله با خطرات موجود در اوضاع فعلی حوزه اوراسیا که بسیار پیچیده و تنش‌آمیز می‌باشد و با تشدید اوضاع در اوکراین و فعال‌تر شدن سازمان‌های تروریستی و افراط‌‌گرا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشند و توجه زیادی را به خود جلب می‌کنند.
به همین مناسبت در اوایل دی ماه سال جاری، در شهر «مسکو» نشست سران سازمان پیمان امنیت جمعی با حضور روسای جمهور روسیه، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ارمنستان در مسکو به منظور ترسیم اهداف اصلی سازمان مذکور برای سال جدید برگزار شد.
«ولادمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه به عنوان میزبان این اجلاس طی سخنانی با بیان این که نشست سران پیمان امنیت جمعی همزمان با برخی مشکلات منطقه‌ای برگزار می‌شود، به توصیف وضعیت جهانی که به سرعت در حال تغییر است پرداخته و افزود متاسفانه مشکلات قدیمی تشدید شده و مشکلات جدید ظهور می‌کند و سیستم امنیت جهانی دستخوش تغییر شده است. از اینرو در شرایط کنونی ضرورت می‌یابد که اعضای سازمان پیمان امنیت جمعی اقدامات هماهنگ‌تری در جهت تامین امنیت کشورهای منطقه و مبارزه با تروریسم، قاچاق مواد مخدر، جرایم سازمان‌یافته فراملی و پیشگیری از بلایای طبیعی و انسانی داشته باشند. و از این منظر سازمان مذکور برای انجام این مسئولیت امکانات لازم را در اختیار دارد. و به جهت افزایش ظرفیت‌ها مرکز ملی مدیریت دفاعی روسیه کشورهای عضو این پیمان را نیز تحت پوشش قرار خواهد داد. بنابه گفته پوتین، این مرکز در سطح جهانی بی‌سابقه بوده و با دستگاه‌های کاملا به روز روسی تجهیز شده است. رئیس جمهور روسیه ابراز اطمینان کرد که این اقدام، ظرفیت سیستم دفاعی کشورهای عضو را افزایش داده و زمینه برای هماهنگی‌های بیشتری را فراهم خواهد کرد.
شایان ذکر است که در این نشست که با هدف تبادل نظر پیرامون مهم‌ترین مسائل امنیت منطقه‌ای برگزارشد، بخشی از مباحث مطروحه فی‌مابین به مسئله امنیت مرزها معطوف بوده و رویداد های امنیتی به وقوع پیوسته اخیر در مرز تاجیکستان و افغانستان مد نظر قرار گرفته بود. در حالی که در پایان این اجلاس ریاست دوره‌ای سازمان پیمان امنیت جمعی به تاجیکستان منتقل گردید پوتین بر ضرورت افزایش توجه به تحکیم مرز تاجیکستان با افغانستان و ارائه کمک‌های مادی و تجهیزاتی به ارتش این کشور نیز تاکید کرد.
گفتنی است که پیش از برگزاری اجلاس سران، دیدارهایی مقدماتی صورت گرفته بود ازجمله «الماس‌بیک آتامبایف» رئیس جمهور قرقیزستان در دیدار با «نیکلای باردیوژا» دبیرکل سازمان پیمان امنیت جمعی در سفر رسمی به بیشکک مسائل مربوط به فعالیت این سازمان و برنامه نشست مسکو را مورد بررسی قرارداد. همچنین «نورسلطان نظربایف» رئیس جمهور قزاقستان نیز با دبیرکل سازمان پیمان امنیت جمعی دیدار مشابهی داشت و ضمن آن ابراز نمود که در مدت زمان نزدیک به خروج نیروهای ناتو از افغانستان انتظار می‌رود تهدیدات جدیدی مرتبط با «داعش» به وجود آیند. دراین شرایط سازمان پیمان امنیت جمعی باید به مرکزی تحلیلی تبدیل گردد که نسبت به اوضاع آگاه باشد و بتواند روند تحولات را پیش‌بینی کرده و همچنین در جهت اتحاذ اقدامات جمعی ضروری پیشنهادهایی را ارائه دهد.
نگرانی مقامات شرکت‌کننده در این‌گونه دیدارها در حالی است که طی چند ماه گذشته، تحرکات جریانات افراطی همزمان با بحث خروج نیروهای ائتلاف از کشور افغانستان افزایش یافته و برخی درگیرهای پراکنده نیز میان طالبان و نیروهای مرزبانی کشورهای جنوبی آسیای مرکزی روی داده است. برخی مقامات روسی معتقدند که باید تجربه جنگی نظامیان تاجیک و پایگاه 201 روسیه در تاجیکستان بیشتر تکمیل شود. بر این اساس در نظر است که در این زمینه از سال 2015 نزدیک به هزار متخصص روس برای آموزش نظامیان تاجیک به کار گرفته شوند. درحالی که اعضای این سازمان درقبال افزایش تهدیدات جاری فشارهای اقتصادی و سیاسی را از وضعیت موجود متحمل می‌شوند، متوقع اقدامات حمایتی متقابل از کشورهای عضور به ویژه روسیه بوده وچشم به برنامه‌ریزهایی برای توسعه بخش‌های نظامی خود دارند. وگفته‌های پوتین در جمع مقامات وزارت دفاع مبنی بر تصمیم دولت روسیه برای افزایش سطح همکاری‌های نظامی با سازمان پیمان امنیت جمعی امیدوارکننده و الهام بخش بوده است. از اینرو نقش پیمان امنیت جمعی به عنوان بازوی نظامی در حوزه اوراسیا در زمینه تأمین امنیت اعضا پررنگ‌تر شده، ارتقا کارایی و تآثیرگذاری آن انتظار می‌رود.
کارشناسان بر این ایده‌اند که نشست پایانی سازمان پیمان امنیت جمعی در اواخر سال گذشته میلادی برای تأمین امنیت اعضا در سال 2015 اهمیت زیادی را نمایان می‌سازد به ویژه که این جلسه در آستانه خروج نهایی نظامیان ناتو از افغانستان برگزار شده بود. در این خصوص اقدامات مشخصی در چارچوب سازمان پیمان امنیت جمعی در حال اتخاذ می‌باشند؛ چنان که اعلام شد مرز تاجیکستان با افغانستان تقویت می‌شود و نیروهای مسلح تاجیکستان و قرقیزستان با تجهیزات نظامی مدرن تجهیز می‌شوند. علاوه براین، سازمان پیمان امنیت جمعی قصد دارد در سال 2015 دوره‌های آموزشی مشترکی را تحت عنوان «تعامل- 2015» در خاک قرقیزستان و تاجیکستان، مانور‌های فرماندهی استراتژیک موسوم به «مرکز- 2015» و تمرینات نیروهای مسلح هوایی سازمان پیمان امنیت جمعی با نام «همکاری نظامی» را برگزار کند. گفته شده در این دوره‌های آموزشی بر روی اقدامات مشترک در جهت از بین بردن گروه‌های مسلح که از «افغانستان خارج می‌شوند» اقدام می‌شود. این مسئله مبین این نکته است که توان نظامی این کشورها افزایش می یابد.
با این‌حال، سازمان پیمان امنیت جمعی تصمیم دارد تلاش‌هایی را نیز در جهت تأمین امنیت منطقه با دولت افغانستان هماهنگ کند و به آنها هرگونه پشتیبانی را ارائه دهد. بدین ترتیب، کشورهای عضو سازمان پیمان امنیت جمعی در مقابل وخامت احتمالی اوضاع در افغانستان آمادگی کسب می‌کنند و در راستای وحدت جمعی و هماهنگی اقدامات در زمینه مبارزه با خطرات احتمالی گام برمی‌دارند.
هرچند حوادث آینده باعث خواهد شد تا آمادگی سازمان امنیت جمعی برای برداشتن گام‌‌های مؤثر و تأمین امنیت اعضای آن مشخص گردد، اما در حال حاضر هیچ ضمانتی وجود ندارد که این سازمان بتواند از عهده وظایف خود بر‌‌آید.
به همین مناسبت در اوایل دی ماه سال جاری، در شهر «مسکو» نشست سران سازمان پیمان امنیت جمعی با حضور روسای جمهور روسیه، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ارمنستان در مسکو به منظور ترسیم اهداف اصلی سازمان مذکور برای سال جدید برگزار شد.
«ولادمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه به عنوان میزبان این اجلاس طی سخنانی با بیان این که نشست سران پیمان امنیت جمعی همزمان با برخی مشکلات منطقه‌ای برگزار می‌شود، به توصیف وضعیت جهانی که به سرعت در حال تغییر است پرداخته و افزود متاسفانه مشکلات قدیمی تشدید شده و مشکلات جدید ظهور می‌کند و سیستم امنیت جهانی دستخوش تغییر شده است. از اینرو در شرایط کنونی ضرورت می‌یابد که اعضای سازمان پیمان امنیت جمعی اقدامات هماهنگ‌تری در جهت تامین امنیت کشورهای منطقه و مبارزه با تروریسم، قاچاق مواد مخدر، جرایم سازمان‌یافته فراملی و پیشگیری از بلایای طبیعی و انسانی داشته باشند. و از این منظر سازمان مذکور برای انجام این مسئولیت امکانات لازم را در اختیار دارد. و به جهت افزایش ظرفیت‌ها مرکز ملی مدیریت دفاعی روسیه کشورهای عضو این پیمان را نیز تحت پوشش قرار خواهد داد. بنابه گفته پوتین، این مرکز در سطح جهانی بی‌سابقه بوده و با دستگاه‌های کاملا به روز روسی تجهیز شده است. رئیس جمهور روسیه ابراز اطمینان کرد که این اقدام، ظرفیت سیستم دفاعی کشورهای عضو را افزایش داده و زمینه برای هماهنگی‌های بیشتری را فراهم خواهد کرد.
شایان ذکر است که در این نشست که با هدف تبادل نظر پیرامون مهم‌ترین مسائل امنیت منطقه‌ای برگزارشد، بخشی از مباحث مطروحه فی‌مابین به مسئله امنیت مرزها معطوف بوده و رویداد های امنیتی به وقوع پیوسته اخیر در مرز تاجیکستان و افغانستان مد نظر قرار گرفته بود. در حالی که در پایان این اجلاس ریاست دوره‌ای سازمان پیمان امنیت جمعی به تاجیکستان منتقل گردید پوتین بر ضرورت افزایش توجه به تحکیم مرز تاجیکستان با افغانستان و ارائه کمک‌های مادی و تجهیزاتی به ارتش این کشور نیز تاکید کرد.
گفتنی است که پیش از برگزاری اجلاس سران، دیدارهایی مقدماتی صورت گرفته بود ازجمله «الماس‌بیک آتامبایف» رئیس جمهور قرقیزستان در دیدار با «نیکلای باردیوژا» دبیرکل سازمان پیمان امنیت جمعی در سفر رسمی به بیشکک مسائل مربوط به فعالیت این سازمان و برنامه نشست مسکو را مورد بررسی قرارداد. همچنین «نورسلطان نظربایف» رئیس جمهور قزاقستان نیز با دبیرکل سازمان پیمان امنیت جمعی دیدار مشابهی داشت و ضمن آن ابراز نمود که در مدت زمان نزدیک به خروج نیروهای ناتو از افغانستان انتظار می‌رود تهدیدات جدیدی مرتبط با «داعش» به وجود آیند. دراین شرایط سازمان پیمان امنیت جمعی باید به مرکزی تحلیلی تبدیل گردد که نسبت به اوضاع آگاه باشد و بتواند روند تحولات را پیش‌بینی کرده و همچنین در جهت اتحاذ اقدامات جمعی ضروری پیشنهادهایی را ارائه دهد.
نگرانی مقامات شرکت‌کننده در این‌گونه دیدارها در حالی است که طی چند ماه گذشته، تحرکات جریانات افراطی همزمان با بحث خروج نیروهای ائتلاف از کشور افغانستان افزایش یافته و برخی درگیرهای پراکنده نیز میان طالبان و نیروهای مرزبانی کشورهای جنوبی آسیای مرکزی روی داده است. برخی مقامات روسی معتقدند که باید تجربه جنگی نظامیان تاجیک و پایگاه 201 روسیه در تاجیکستان بیشتر تکمیل شود. بر این اساس در نظر است که در این زمینه از سال 2015 نزدیک به هزار متخصص روس برای آموزش نظامیان تاجیک به کار گرفته شوند. درحالی که اعضای این سازمان درقبال افزایش تهدیدات جاری فشارهای اقتصادی و سیاسی را از وضعیت موجود متحمل می‌شوند، متوقع اقدامات حمایتی متقابل از کشورهای عضور به ویژه روسیه بوده وچشم به برنامه‌ریزهایی برای توسعه بخش‌های نظامی خود دارند. وگفته‌های پوتین در جمع مقامات وزارت دفاع مبنی بر تصمیم دولت روسیه برای افزایش سطح همکاری‌های نظامی با سازمان پیمان امنیت جمعی امیدوارکننده و الهام بخش بوده است. از اینرو نقش پیمان امنیت جمعی به عنوان بازوی نظامی در حوزه اوراسیا در زمینه تأمین امنیت اعضا پررنگ‌تر شده، ارتقا کارایی و تآثیرگذاری آن انتظار می‌رود.
کارشناسان بر این ایده‌اند که نشست پایانی سازمان پیمان امنیت جمعی در اواخر سال گذشته میلادی برای تأمین امنیت اعضا در سال 2015 اهمیت زیادی را نمایان می‌سازد به ویژه که این جلسه در آستانه خروج نهایی نظامیان ناتو از افغانستان برگزار شده بود. در این خصوص اقدامات مشخصی در چارچوب سازمان پیمان امنیت جمعی در حال اتخاذ می‌باشند؛ چنان که اعلام شد مرز تاجیکستان با افغانستان تقویت می‌شود و نیروهای مسلح تاجیکستان و قرقیزستان با تجهیزات نظامی مدرن تجهیز می‌شوند. علاوه براین، سازمان پیمان امنیت جمعی قصد دارد در سال 2015 دوره‌های آموزشی مشترکی را تحت عنوان «تعامل- 2015» در خاک قرقیزستان و تاجیکستان، مانور‌های فرماندهی استراتژیک موسوم به «مرکز- 2015» و تمرینات نیروهای مسلح هوایی سازمان پیمان امنیت جمعی با نام «همکاری نظامی» را برگزار کند. گفته شده در این دوره‌های آموزشی بر روی اقدامات مشترک در جهت از بین بردن گروه‌های مسلح که از «افغانستان خارج می‌شوند» اقدام می‌شود. این مسئله مبین این نکته است که توان نظامی این کشورها افزایش می یابد.
با این‌حال، سازمان پیمان امنیت جمعی تصمیم دارد تلاش‌هایی را نیز در جهت تأمین امنیت منطقه با دولت افغانستان هماهنگ کند و به آنها هرگونه پشتیبانی را ارائه دهد. بدین ترتیب، کشورهای عضو سازمان پیمان امنیت جمعی در مقابل وخامت احتمالی اوضاع در افغانستان آمادگی کسب می‌کنند و در راستای وحدت جمعی و هماهنگی اقدامات در زمینه مبارزه با خطرات احتمالی گام برمی‌دارند.
هرچند حوادث آینده باعث خواهد شد تا آمادگی سازمان امنیت جمعی برای برداشتن گام‌‌های مؤثر و تأمین امنیت اعضای آن مشخص گردد، اما در حال حاضر هیچ ضمانتی وجود ندارد که این سازمان بتواند از عهده وظایف خود بر‌‌آید.
نظر شما