دیپلماسی پارلمانی ایران در بالکان
دیپلماسی پارلمانی ایران در بالکان
سه‌شنبه 30 مهر 1392
آقای دکتر لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در رأس هیأت عالی رتبه پارلمانی به‌منظور رایزنی با مقامات ارشد دو کشور مهم بالکان یعنی کرواسی و صربستان و همچنین به‌منظور شرکت در اجلاس پاییزه بین‌المجالس(IPU)، از تاریخ 14 تا 20 مهرماه 92 عازم پایتخت این کشورهای اروپایی شد. دکتر لاریجانی در سفر به کشورهای فوق، ضمن دیدار با مقامات عالی‌رتبه سیاسی این کشورها از جمله رئیس جمهور، رئیس مجلس، نخست‌وزیر، معاون اول نخست وزیر و وزیر امور خارجه، با رهبران دینی و مذهبی مسلمانان و مسیحیان نیز دیدار کرد و درباره راهکارهای گسترش روابط دوجانبه و همچنین تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی بحث و تبادل نظر کرد.
آقای لاریجانی در سفر به صربستان و کرواسی، ضمن رایزنی در‌بارة راه‌های توسعه مناسبات دوجانبه، در‌خصوص تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی از جمله بحران خاورمیانه و به‌ویژه تحولات سوریه نیز گفتگو و رایزنی کرد. تبیین دیدگاه‌های ج.ا.ایران در‌مورد برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای نیز از دیگر مسائل مطرح در این سفر بود. در این دیدارها همچنین بر تلاش طرفین برای کمک به کشورهای منطقه جهت برقراری صلح و ثبات و امنیت در منطقه تأکید گردید و نسبت به‌توسعه همکاری‌های منطقه‌ای نیز ابراز امیدواری شد. در دیدار با رهبران ادیان اعم از مسلمان و مسیحی نیز بر خطر گسترش افراط‌گرایی در منطقه و هم‌اندیشی و گفتگوی مشترک میان ادیان تأکید گردید. ایشان در ژنو نیز، علاوه‌بر شرکت و سخنرانی در اجلاس IPU، در‌حاشیه این اجلاس با برخی رؤسای مجالس و هیأت‌های پارلمانی شرکت‌کننده در این اجلاس، دیدار و گفت‌وگو کرد.
تور بالکانی هیأت پارلمانی کشورمان به برخی کشورهای بالکان و به‌عبارتی اروپا از چند جهت حائز اهمیت است:
نخست) منطقه بالکان به‌دلایل مختلف از جمله موقعیت جغرافیایی و نزدیکی به ایران و همچنین قرار‌گرفتن در محل ارتباط اروپای شرقی به غربی و در‌ضمن بخاطر اشتراکات تاریخی و دینی و فرهنگی از جایگاه برجسته‌ای درسیاست خارجی ج.ا.ایران برخوردار است. علاوه‌بر‌آن کرواسی و صربستان به‌عنوان دو کشور مهم و با‌نفوذ در این منطقه محسوب می‌شوند. ضمن آنکه دو کشور مسلمان آلبانی و بوسنی و هرزه‌گوین نیز در این منطقه واقع شده‌اند. همچنین اقلیت مسلمان در سایر کشورهای منطقه به‌ویژه کرواسی و مقدونیه نیز از جایگاه خوبی برخوردارند.
دوم) با‌توجه به محدودیت‌های ایجاد شده از سوی غرب برای سفر مقامات عالی‌رتبه کشورمان به اروپا، انجام سفر رئیس مجلس شورای اسلامی به کرواسی به‌عنوان کشور عضو اتحادیه اروپا، به‌نوعی شکستن این محدودیت و تحریم‌های یکجانبه اروپا محسوب می‌گردد و می‌تواند نقطه عطفی برای توسعه روابط نه تنها با کشورهای منطقه جنوب شرق اروپا بلکه با کشورهای اروپای غربی بوجود آورد. انجام این سفر در این سطح با توجه به فضای کنونی ایجاد شده در سطح جهانی که به‌نفع کشورمان است، بسیار حائز اهمیت خواهد بود. صربستان نیز به‌دلیل جایگاه و وزن خود و از اینکه وارث یوگسلاوی سابق است، از جایگاه مهمی در منطقه برخوردار است. این کشور نیز در شرف آغاز مذاکرات الحاقی با اتحادیه اروپاست. شایان ذکر است که کرواسی بیست‌و‌هشتمین عضو رسمی اتحادیه اروپا است که در آوریل 2009 نیز به ناتو پیوسته بود. این کشور هم‌اکنون به‌زعم مقامات آمریکایی و اروپایی، بازیگر مهم منطقه بالکان غربی است و به‌نوعی موتور محرکه کشورهای این منطقه برای همگرایی کشورهای منطقه در ساختارهای یورو آتلانتیک از سوی غرب محسوب می‌شود.
سوم) منطقه بالکان غربی در دوره جنگ سرد تحت سیطره بلوک شرق و کمونیسم بود که با فروپاشی شوروی سابق، یوگسلاوی سابق نیز فروپاشید و در‌نتیجه آن جمهوری‌های کرواسی، مقدونیه، بوسنی و هرزه‌گوین، مونته‌نگرو و اسلوونی اعلام استقلال نمودند و سیاست نگاه به غرب و سرمایه‌داری و اقتصاد باز را برگزیدند. در‌همین‌راستا با فروپاشی یوگسلاوی و اعلام استقلال جمهوری‌های سابق، کشورهای مزبور مهمترین اولویت سیاست خارجی خود را همگرایی با ساختارهای یورو آتلانتیک اعلام. کرواسی دومین کشور از مجموعه یوگسلاوی سابق است که در آوریل 2009 به پیمان نظامی ناتو وارد شد و در جولای 2013 نیز به‌عنوان بیست‌و‌هشتمین عضو رسما به‌عضویت اتحادیه اروپا در‌آمد. اسلوونی اولین کشور این مجموعه بود که قبلا به ناتو و اتحادیه اروپا ملحق شده بود. سایر کشورهای منطقه نظیر صربستان، مقدونیه، مونته‌نگرو و بوسنی و هرزه‌گوین نیز در تکاپوی انجام اصلاحات بر‌اساس معیارها و استانداردهای اعلامی برای عضویت در این دو نهاد سیاسی و نظامی هستند.
چهارم) روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، روزنه‌های جدیدی را در همه حوزه‌ها برای کشورمان گشود که انجام این سفر در این سطح و در‌حوزه اروپا نیز از جمله نتایج آن بود. استقبال از گفتمان اعتدال و صلح و تدبیر دکتر روحانی ریاست محترم جمهوری که با حضور بیش از 55 مقام ارشد و عالی‌رتبه جهانی در مراسم رسمی تحلیف آغاز شد، در نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل به اوج رسید. لذا تحرک دیپلماسی پارلمانی رئیس مجلس شورای اسلامی به اروپا را باید در‌راستای دیپلماسی فعال دولت جدید در‌حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل ارزیابی کرد و آن را به فال نیک گرفت.
در دنیای جهانی شده امروز، با توجه به پیچیدگی‌های مناسبات سیاسی، استفاده از همه اهرم‌ها و ابزارها از جمله دیپلماسی پارلمانی برای تأمین منافع ملی از اهمیت بسزایی برخوردار است. امروزه در کنار دیپلماسی رسمی و دولتی، دیپلماسی رسانه‌ای و دیپلماسی عمومی، دیپلماسی پارلمانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و می‌تواند تسهیل کننده مناسبات خارجی باشد. بی‌شک مجلس شورای اسلامی ایران به‌عنوان یکی از قوای مهم، دارای ظرفیت‌های فراوان و مختلفی است که می‌تواند فرصت‌های زیادی را در عرصه‌های دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی برای کشورمان ایجاد کند. دیپلماسی پارلمانی در‌مواقعی می‌تواند برخی موانع موجود بر سر راه دیپلماسی رسمی را به‌دلیل نوع فعالیت و ماهیت آن بر‌طرف نماید. لذا دیپلماسی پارلمانی نه تنها در نقش تسهیل کننده دیپلماسی دولت‌ها عمل می‌کند بلکه می‌تواند به‌عنوان اهرمی برای توسعه و ارتقای همکاری‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و به‌ویژه پارلمانی ایفای نقش کند.
در‌مجموع سفر رئیس مجلس شورای اسلامی به دو کشور مهم و با‌نفوذ بالکان یعنی کرواسی و صربستان در مقطع کنونی، نه تنها نقطه عطفی برای توسعه روابط با دو کشور مزبور است بلکه می‌تواند به‌توسعه و گسترش مناسبات با دیگر کشورهای منطقه و فراتر از آن با کشورهای اروپای غربی بیانجامد. کشورهای بالکان با‌توجه به موقعیت جغرافیایی و ژئوپلیتیکی دارای ظرفیت‌های خاصی هستند و فرصت‌های اقتصادی آنها نیز بدلیل واقع شدن در مسیر ترانزیت انرژی شرق به غرب است که ایران می‌تواند از آنها در‌جهت منافع متقابل و توسعه روابط استفاده کند. به‌نظر می‌رسد سفر هیأت پارلمانی کشورمان به ریاست رئیس مجلس شورای اسلامی این فرصت را مجددا فراهم نماید.
نظر شما