راهبرد اتحادیه اروپا در‌قبال ایران: از قطعنامه تا عمل
راهبرد اتحادیه اروپا در‌قبال ایران: از قطعنامه تا عمل
دوشنبه 1 اردیبهشت 1393
کمیته روابط خارجی پارلمان اروپا در‌حالی‌که روند رو به رشد پیشرفت در مذاکرات هسته‌ای ادامه دارد در اقدامی عجیب پیشنویس قطعنامه‌ای با نام «راهبرد اتحادیه اروپا در‌قبال ایران» تصویب کرد. در این قطعنامه هفت صفحه‌ای طیف وسیعی از مسائل پرونده هسته‌ای تا مسائل منطقه‌ای، جامعه مدنی، حقوق بشر و حتی ازدواج همجنس‌گرایان مورد بررسی قرار گرفته است.
گستره مسائلی که در این قطعنامه به آن پرداخته شده اگرچه خارج از عرف بین‌المللی و با اصل عدم مداخله در امور داخلی کشورها در تناقض است، اما همانطور که از نام آن نیز برمی‌آید در بردارنده نگاه این نهاد اروپایی به ایران بعد از حل پرونده هسته‌ای است.
اولین نکته در‌ارتباط با قطعنامه حاضر این است که حاوی لحن یکسان در تمامی موضوعات نیست. قطعنامه «راهبرد اتحادیه اروپا در‌قبال ایران» در‌خصوص موضوع هسته‌ای لحنی ملایم و امید بخش دارد و تاکید می‌کند با توافق جامع تمامی تحریم‌ها به‌تدریج برطرف می‌شوند. اما در همین بند نیز بر‌این موضوع تاکید دارد که رویکرد تهدیدی- تحریمی قابل تسری به سایر پرونده‌های مفتوح ایران در زمینه حقوق بشر، موضوعات منطقه‌ای،(ناآرامی‌های سوریه) است.
نکته دوم آنکه این نهاد اروپایی فرمول پرونده هسته‌ای که رویکردی تهدیدی- تحریمی با تاکید بر سیاست چماق- هویج است را قابل طرح و موثر در بررسی و به نتیجه رساندن موضوعات حقوق بشری می‌داند. چرا که از یک سو مصر به ایجاد نمایندگی اتحادیه اروپا در ایران( به‌عنوان ناظر حقوق بشر و تسهیل کننده روابط جاری) است و از سویی دیگر بهبود روابط دو‌جانبه را منوط به پیشرفت در موضوعات ذکر شده می‌داند. امری که به کرات در موضوع هسته‌ای نیز از زبان قطعنامه‌های این نهاد پیشتر شنیده بودیم.
از طرفی اگر چه پارلمان اروپا تلاش می‌کند با لحنی بی‌طرف از منشور حقوق شهروندی آقای روحانی حمایت کند اما لازم می‌داند این منشور به استانداردهای بین‌المللی که ماهیتی غربی اروپایی دارد پایبند باشد و زمینه را برای فعالیت جامعه مدنی فراهم ساخته، بازگشایی انجمن‌های صنفی روزنامه‌نگاران، اصلاح قانون جزایی، حقوق زنان و همکاری ایران با سمن‌های بین‌المللی را در دستور کار قرار دهد.
تعداد بندهایی که در قطعنامه به موضوعات مرتبط با حقوق بشر پرداخته شده و نیز لحن قطعنامه در این بخش نشان از آن دارد که سیاست این نهاد اروپایی در آینده از موضوع هسته‌ای به طیف وسیع موضوعات مرتبط با حقوق بشر تغییر خواهد کرد. امری که از رفتار مقامات اروپایی در سفر به ایران و دیدار با مصادیق نقض حقوق بشر از دید آنها به‌‌نظر می‌رسد.
این قطعنامه و رفتار مقامات اروپایی نشان از آن دارد که حتی در‌‌صورت توافق جامع هسته‌ای رویکرد قبلی این اتحادیه با کمی ملایمت در موضوعات مورد تاکید در قطعنامه نیز ادامه خواهد یافت و تلاش می‌شود با تاسیس نمایندگی این اتحادیه در ایران لایه‌های پنهان جامعه ایرانی هدف سیاستگذاری اتحادیه اروپا قرار گیرد.
نظر شما